Mỗi năm, hơn một triệu người ghé thăm Neuschwanstein, một lâu đài từ thế kỷ 19 trên dãy núi Alps của Bavaria, một địa chỉ nổi tiếng với phong cách Phục hưng theo phong cách La Mã và các chi tiết Gothic, bao gồm các tháp và tháp pháo bằng đá vôi thẳng đứng với mái nhọn màu xanh đậm.
Từng là nơi ở của một vị vua xứ Bavaria nổi tiếng được mệnh danh là “vị vua trong truyện cổ tích”, công trình kiến trúc bình dị – được thiết kế nhằm mục đích thẩm mỹ hơn là khả năng phòng thủ này chính là nguồn cảm hứng cho hai lâu đài từ các bộ phim hoạt hình “Cinderella - Cô bé Lọ Lem” và “Người đẹp ngủ trong rừng” của Disney.
Lâu đài Neuschwanstein cũng phần nào truyền cảm hứng cho các công viên giải trí và logo của Disney - một trong những biểu tượng nổi tiếng nhất của công ty bên cạnh Mickey Mouse. Một triển lãm mới đây tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York đã cho thấy ảnh hưởng của kiến trúc và nghệ thuật châu u tới xưởng sản xuất phim hoạt hình huyền thoại này không dừng lại ở đó. "Nguồn cảm hứng của Walt Disney" trưng bày một loạt các tác phẩm nghệ thuật trang trí từ nhiều thế kỷ trước như thảm thêu, đồ nội thất, đồng hồ Boole và đồ gốm, những tác phẩm hẳn chúng ta đã tìm thấy sự cộng hưởng trong một số bộ phim hoạt hình nổi tiếng nhất được sản xuất.
Một vài vật phẩm nổi bật được trưng bày bao gồm giá đỡ nến bằng đồng mạ vàng, ấm sứ Meissen và đồng hồ treo tường tinh xảo có thể nhắc nhở du khách về các nhân vật phụ trong "Người đẹp và Quái vật", những tùy tùng bị nguyền thành những vật dụng gia đình ma thuật và bầu bạn cùng Belle. Cũng trong khuôn khổ buổi triển lãm có Lindau Gospels, một tác phẩm nạm đá quý thời Trung Cổ là nguồn cảm hứng cho cuốn sách trong cảnh mở màn "Người đẹp ngủ trong rừng".
Wolf Burchard, giám tuyển trưng bày cho biết đối với nhiều người Mỹ, những bộ phim Disney là cánh cửa đầu tiên dẫn họ đến gần văn hóa và lịch sử châu u.
“Tôi nghĩ thật ngoa khi nói rằng 'Người đẹp ngủ trong rừng' là lăng kính đầu tiên về Châu Âu thời trung cổ, hay 'Cô bé Lọ Lem' là Châu Âu thế kỷ 19 hay 'Người đẹp và Quái vật' xoáy sâu vào nước Pháp.
Những chuyến đi
Triển lãm còn ghi lại những chuyến đi nước ngoài của người sáng lập công ty Walt Disney - những chuyến đi mà sau này đã để lại dấu ấn trong những bộ phim đầu tiên của hãng. Lần “ngao du” đầu tiên của ông là ở Pháp, khi còn là một thiếu niên trong Quân đoàn cứu thương Chữ thập đỏ. Ông lưu lại đó trong 9 tháng, làm việc tại một khu vực đối diện với bảo tàng Louvre, gần cung điện Versailles ở Paris và khu vực Dãy núi Vosges.
Burchard nói: “Đó là chuyến đi nước ngoài đầu tiên của ông ấy, cũng đồng thời là một trải nghiệm mang tính chất bước ngoặt. “Chuyến đi ấy thực sự đã thay đổi cuộc đời và lăng kính của ông về nghệ thuật.”
Khi trở về nhà, Disney đã thành lập xưởng, ban đầu được gọi là Disney Brothers Studio, và giới thiệu nhân vật Chuột Mickey tới thế giới vào năm 1928. Ông có chuyến đi tiếp theo vào năm 1935, lần này là một chuyến đi dài hơi hơn tới Anh, Scotland, Pháp, Đức, Áo, Thụy Sĩ và Ý. Khi trở về, Disney mang theo nhiều cân sách cho các nghệ sĩ của The Walt Disney Studios .
“Ông ấy đã mua rất nhiều truyện cổ tích Pháp khi ở Paris, và cả khá nhiều truyện cổ tích Đức,” Burchard nói. “Ông ấy thực sự thích cái “bầu không khí kỳ lạ’ của truyện cổ tích Đức, với những sinh vật kỳ lạ, những khu rừng sâu kì vĩ bằng gỗ với những cây nấm nhiều màu
Ông ấy cũng nhiều lần quay lại những địa điểm mà sau này đã trở tham chiếu cho phim. Chẳng hạn, sảnh Lâu đài Cóc trong tác phẩm “gió qua rặng liễu ” được cho là lấy cảm hứng từ phong cách Tudor lộng lẫy của sảnh khách sạn miền quê nước Anh Great Fosters, trong khi khuôn viên của nó là tham chiếu cho mê cung hàng rào của bộ phim "Alice ở xứ sở thần tiên."
Nghệ sĩ và tính cách nghệ sĩ
Nhưng Burchard nhấn mạnh rằng Disney không phải là tiếng nói duy nhất có tầm ảnh hưởng trong studio của ông. Trên thực tế, studio Disney có nhiều điểm tương đồng với các xưởng nghệ thuật trang trí Châu Âu, nơi hàng trăm nghệ sĩ làm việc gắn kết và làm việc để tạo ra thứ gì đó “trông như được thiết kế và chế tạo bởi cùng một người.”
“Họ đều là những người nghệ sĩ đích thực,” Burchard nói. Họ không sao chép bất kỳ phong cách nghệ thuật hay tác phẩm cụ thể nào mà tổng hợp những nguồn cảm hứng thành những sản phẩm mới, trực quan sống động. Buổi triển lãm cũng dành một sự tôn vinh xứng đáng cho những ý tưởng mỹ thuật sống động của nhà làm phim hoạt hình Mary Blair trong “Cô bé Lọ Lem”, cho đến phong cách thời Trung cổ của nghệ sĩ Eyvind Earle trong “Người đẹp ngủ trong rừng”. Theo triển lãm, bảy tác phẩm dệt cỡ lớn gọi là “Những tấm thảm kỳ lân” được sản xuất ở Nam Hà Lan vào khoảng đầu thế kỷ 16 cũng là nguồn cảm hứng cho phần hình ảnh Nhiều tác phẩm nổi tiếng khác của Hà Lan cũng vậy, chẳng hạn như các bản thảo thực hiện bởi anh em nhà Limbourg, cũng như các bức tranh của Jan van Eyck.
Không phải mọi nguồn cảm hứng đều xuất hiện trên màn bạc. Một trong số đó là trường hợp của bức tranh sơn dầu thế kỷ 18 của họa sĩ Rococo Jean-Honoré Fragonard: “The Swing”. “Người đẹp và quái vật” từng có cảnh mở đầu lấy cảm hứng từ bức tranh tả cảnh một phụ nữ trẻ mặc váy màu hoa hồng đung đưa trên xích đu trong một khung cảnh hoa mỹ. Tuy nhiên, khi đưa lên màn ảnh, phân cảnh này đã bị cắt khi định hướng hình ảnh tổng thể thay đổi. Bức tranh của Fragonard đã được nhắc đến một lần nữa trong ý tưởng nghệ thuật ban đầu cho “Tangled” năm 2010, nhưng chưa bao giờ xuất hiện trong phim, và cuối cùng xuất hiện với tư cách một phân cảnh phụ trong “Frozen” năm 2013.
Đặc trưng của phong cách và thời kỳ Rococco là những khung cảnh lãng mạn và tươi trẻ với những đường nét uốn lượn và kiểu trang trí công phu, màu pastel, những chi tiết khá đặc trưng trong các bộ phim nổi tiếng nhất thế kỷ 20 của Disney. Trong thời kỳ đó, các nghệ sĩ cố gắng tạo ra những hiệu ứng về chuyển động thông qua các bức tranh tĩnh như bức “The Swing” và nhiều đồ vật khác được trưng bày trong triển lãm, chẳng hạn như chân nến vàng tạo cảm giác như nến đang cháy được trưng bày song song với Lumiere trong “Người đẹp và quái vật”. (Giới Văn học thời đó cũng vô cùng yêu thích thủ pháp nhân hóa, hoặc gán cho những vật thể vô tri tính cách con người.
Burchard nói thế này về mối tương quan giữa phong cách Rococco và các bộ phim nhà Disney: “Về bề ngoài, bạn có những gam màu tươi sáng và mạnh mẽ. Về nội dung, bạn muốn biến những vật thể vô tri trở nên sống động. Vì vậy, bạn tạo ra một cuộc đời khác thông qua những tác phẩm nghệ thuật.”