Trong các khu phố cũ — đặc biệt ở các đô thị như Hà Nội — việc cải tạo nhà, bổ sung tiện nghi như toilet hay phòng vệ sinh thường gặp rất nhiều khó khăn. Nhà đã xây lâu năm, kết cấu tường – sàn liên kết với hộ bên cạnh, đường ống thoát nước cũ, và việc đục nền hay khoan sàn dễ làm ảnh hưởng đến kết cấu chung của cả dãy nhà. Với sự phát triển của công nghệ thoát thải, một phương pháp mới đã xuất hiện giúp xử lý bài toán hóc búa này: bổ sung toilet mà không cần đục sàn.
1. Bối cảnh — khi nhà cũ, cấu trúc “liền” gây vướng
Ở nhiều ngôi nhà phố cũ, đặc biệt trong các khu phố cổ, tường và sàn thường liền kề với nhà bên, thậm chí chia sẻ tường, hệ thống nền và cống thoát chung. Khi toilet bị hỏng hoặc nhu cầu muốn thêm toilet tầng trên, việc can thiệp như đục sàn, khoan nền thường bị từ chối — vì chỉ một sai sót nhỏ có thể gây nứt tường, thấm, ảnh hưởng đến cả dãy nhà.
Không ít gia đình sống nhiều năm với bất tiện — thậm chí phải chia sẻ toilet với nhà khác, phải đi xuống tầng dưới mỗi lần cần — khiến sinh hoạt bị đảo lộn, đặc biệt với người già, người thuận tiện đi lại khó khăn.
2. Giải pháp — thiết bị bơm xả thải, không cần khoan, đục
Thay vì dùng cách truyền thống, một số nhà đã chuyển sang dùng máy bơm nghiền xả thải (pump-toilet / macerator toilet) — thiết bị giúp thu gom và bơm nước thải từ bồn cầu lên đường ống nhỏ rồi đưa đến bể phốt/chút thoát nước thay vì dùng ống thoát lớn và đường ống nằm chìm dưới sàn.
Cơ chế như sau: khi xả, thiết bị nghiền nhỏ chất thải và giấy vệ sinh, sau đó đẩy chúng qua ống pvc nhỏ (đường kính ~ 32 mm) và đẩy được xa — có thể lên đến 8–10 mét — hoặc đẩy cao nếu cần. Nhờ vậy, bạn không cần tạo độ dốc ống, không cần khối ống lớn, không cần đục sàn hay can thiệp cấu trúc nền.
Với giải pháp này, bạn hoàn toàn có thể lắp đặt toilet mới ở tầng lửng, tầng hai, gác mái, tầng hầm, hoặc nơi vốn không thể đi ống thoát nước trước đây.
3. Ưu điểm rõ rệt: nhanh, gọn, an toàn kết cấu
So với phương pháp cổ điển (đục nền, đặt ống thoát lớn, tạo độ dốc, thi công nhiều ngày…), giải pháp bơm xả thải mang lại nhiều lợi ích:
• Thi công rất nhanh — thường chỉ mất vài giờ đến nửa ngày để hoàn thành. Gia chủ có thể sử dụng toilet gần như ngay sau khi lắp.
• Không ảnh hưởng cấu trúc — không đục nền, không khoan sàn, không động chạm kết cấu chung: rất phù hợp với nhà cũ liền kề, nhà phố san sát.
• Tính linh hoạt cao — có thể bố trí toilet ở vị trí trước đây bất khả thi như tầng trên, gác xép, tầng hầm… hoặc nơi nhà không có đường thoát dốc.
• Tiện nghi được cải thiện — toilet hoạt động ổn định, nước xả nhanh, không bị ứ tắc; không gian được cải tạo mà không làm gián đoạn sinh hoạt của gia đình.
4. Ứng dụng rộng — nhà ở, quán, nhà hàng, homestay...
• Nhà phố cũ muốn thêm nhà vệ sinh mà không phá dỡ sàn cũ.
• Quán cà phê / nhà hàng / homestay / cửa hàng nằm trong nhà ống — muốn bổ sung toilet hoặc WC cho khách mà không thể đục sàn vì ảnh hưởng kết cấu hoặc vi phạm quy định xây dựng.
• Nhà cải tạo / nhà thuê / căn hộ nhỏ — nơi hạn chế về không gian và cấu trúc, cần phương án thoát thải linh hoạt.
Cách làm này giúp khai thác hầu hết các không gian trống — gác xép, tầng lửng, gầm cầu thang… — để làm toilet, phục vụ nhu cầu tiện nghi mà không phụ thuộc vào ống thoát truyền thống.
5. Giải pháp phù hợp với đặc thù nhà Việt
Nhà phố Việt — đặc biệt ở Hà Nội, các khu phố cũ — thường cấu trúc “liền tường, liền ranh”, diện tích nhỏ, độ tuổi công trình lâu, hệ thống cống/thoát nước cũ. Do đó, việc cải tạo theo cách truyền thống thường gặp rủi ro, tốn thời gian và tiền bạc.
Máy bơm nghiền xả thải — do khả năng lắp đặt không xâm lấn — chính là giải pháp phù hợp với nhà ở Việt Nam: vừa giữ được kết cấu, vừa nâng cấp tiện nghi, vừa tiết kiệm thời gian, chi phí và hạn chế nguy cơ ảnh hưởng nhà lân cận.
6. Một câu chuyện thực tế đáng tham khảo
Trong một ngôi nhà phố cũ tại khu vực nội đô, toilet tầng hai bị hỏng — khiến cặp vợ chồng già rất bất tiện khi phải đi xuống tầng dưới để dùng nhà vệ sinh mỗi lần cần. Vì sàn và tường liên kết với nhà bên cạnh, gia chủ ngại đục phá, khoan cắt.
Sau khi ứng dụng giải pháp máy bơm xả thải và lắp đặt toilet mới ở tầng hai, mọi chuyện thay đổi: toilet hoạt động ổn định, không ứ đọng; máy chạy êm, không ồn; cả quá trình thi công chỉ mất nửa ngày — trong khi sinh hoạt hầu như không bị gián đoạn. Gia chủ hoàn toàn hài lòng, đặc biệt về tính nhanh gọn và không ảnh hưởng đến kết cấu.
7. Nhìn xa hơn: hướng đến cải tạo đô thị – tiện nghi – bền vững
• Tái sử dụng không gian — khai thác gác xép, sân phơi, tầng lửng, gầm cầu thang... để làm tiện ích phụ mà không cần mở rộng đất.
• Giảm phá dỡ, giảm rác xây dựng — hạn chế đục, phá nền, giảm tiêu hao vật liệu, phù hợp với xu hướng bền vững, thân thiện với môi trường.
• Tăng tiện nghi và giá trị bất động sản — nhà có thêm toilet, phòng vệ sinh tiện nghi sẽ tăng giá trị sử dụng và giá bán/cho thuê.
• Phù hợp với mô hình nhà ống, nhà liền kề — phổ biến ở các đô thị Việt Nam, nơi đất hẹp, nhà san sát, khó mở rộng theo chiều ngang.