Cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa đã trở thành tình trạng khẩn cấp diễn ra trên toàn cầu. Mức độ nghiêm trọng của tình hình là cực kỳ cấp thiết, được phản ánh qua sự gia tăng nhận thức của người tiêu dùng, nỗ lực quản lý (bao gồm cả ở cấp quốc tế) và cam kết của doanh nghiệp trong việc giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện cho đến nay vẫn còn rất hạn chế. Rác thải bao bì đang ở mức cao nhất mọi thời đại và tỷ lệ tái chế toàn cầu vẫn ở mức thấp. Nhựa làm từ hóa thạch đang dần được thay thế bằng bao bì giấy tái chế hoặc chất liệu sinh học, thế nhưng các yêu cầu về hiệu suất và mối lo ngại về khả năng cạnh tranh về chi phí đang gây trở ngại cho việc áp dụng đại trà rộng rãi. Đó là lý do tại sao việc giải quyết cuộc khủng hoảng rác thải nhựa một cách hiệu quả đồng nghĩa với việc tận dụng tốt hơn các vật liệu chúng ta hiện đang có – chủ yếu thông qua các khái niệm tái sử dụng (reuse) và tái nạp (refill).
Liệu việc tái sử dụng và tái nạp có thật sự hiệu quả?
Tái sử dụng và tái nạp nhằm mục đích giảm thiểu số lượng bao bì bị vứt đi. Bằng cách tái sử dụng bao bì, chúng ta có thể giảm nhu cầu về vật liệu mới và giảm tác động môi trường liên quan đến quá trình sản xuất, vận chuyển và thải bỏ chúng.
Ý tưởng tái sử dụng bao bì không phải là mới. Những người giao sữa từng giao sữa tươi đến tận nhà từng vị khách trong những chai thủy tinh có thể tái sử dụng. Số chai rỗng sau đó được thu thập, khử trùng và tái sử dụng, giúp giảm đáng kể chất thải. Mô hình này minh họa các nguyên tắc của nền kinh tế tuần hoàn từ rất lâu trước khi thuật ngữ này trở nên phổ biến.
Sự quan tâm trở lại đáng chú ý về tái sử dụng và tái nạp bỗng trỗi dậy trong những năm gần đây. Chúng ta đã chứng kiến sự xuất hiện của một hệ sinh thái sôi động gồm các dự án mạo hiểm, sáng kiến, thí điểm và hợp tác liên quan đến các thương hiệu và nhà bán lẻ. Những thách thức là không thể tránh khỏi mỗi khi có sự thay đổi sâu sắc, nhưng lĩnh vực này đang dần dần trưởng thành.
Sự phát triển này đang mở đường cho các giải pháp tái sử dụng và tái nạp trên quy mô lớn hơn, đưa chúng ta đến gần hơn với một tương lai bền vững với mức rác thải thấp hơn nhiều. Tại ngân hàng tư nhân Thụy Sỹ Lombard Odier, họ đã xác định được các yếu tố thành công khác nhau khiến công chúng lạc quan rằng sự thay đổi thực sự sẽ thành hiện thực trong một tương lai không xa.
Cách tiếp cận ưu tiên con người ngay từ khâu đóng gói
Khuyến khích mọi người áp dụng những thói quen mới và sử dụng bao bì có thể tái sử dụng có thể sẽ gặp nhiều khó khăn. Các giải pháp sẽ chỉ thành công khi thu hút được người tiêu dùng; giúp mọi người dễ dàng chuyển sang các lựa chọn thay thế bằng cách đưa ra các ưu đãi thiết thực.
Không có mô hình nào phù hợp cho tất cả doanh nghiệp khi áp dụng phương thức tái sử dụng và tái nạp: các giải pháp cần được điều chỉnh cho phù hợp với từng trường hợp sử dụng cụ thể. Đối với lĩnh vực khách sạn và ăn uống, tỷ lệ áp dụng bao bì tái sử dụng rất hứa hẹn vì nó có thể mang lại chìa khóa để giảm đáng kể rác thải nhựa. Giải pháp tái nạp cũng đặc biệt phù hợp với các sản phẩm vệ sinh và chăm sóc, đặc biệt khi được bán qua kênh thương mại điện tử. Một số công ty đã xây dựng mô hình kinh doanh xoay quanh việc cung cấp các sản phẩm có thể tái nạp trên cơ sở khách hàng đăng ký. Điều này mang lại sự thuận tiện cho người tiêu dùng, đồng thời giúp họ thay đổi thói quen và tạo dựng lòng trung thành của khách hàng. Tại Thụy Sỹ, thương hiệu 900.care không chỉ cung cấp các giải pháp có thể tái sử dụng mà còn mang đến các loại bột cô đặc thay vì các sản phẩm loãng với 90% nước. Những mô hình này có thể giảm đáng kể chất thải nhựa cũng như lượng khí thải carbon.
Hệ thống tái sử dụng và tái nạp thường yêu cầu lắp đặt cơ sở hạ tầng hoàn toàn mới và có thể có sự tham gia của nhiều bên liên quan: công ty thu gom, công ty vệ sinh, kênh phân phối lại cũng như các thương hiệu, nhà bán lẻ và cơ quan quản lý. Họ cũng sẽ tạo ra lợi ích kinh tế và môi trường.
Con đường nào cho quy trình đóng gói?
Được hỗ trợ bởi nhận thức ngày càng tăng và sở thích thay đổi của người tiêu dùng, cam kết thương hiệu và hỗ trợ pháp lý, Lombard Odier tin rằng xu hướng sử dụng bao bì tái sử dụng sắp đạt đến đỉnh điểm. Việc áp dụng ngày càng tăng chiến lược này đang giúp giảm chi phí và thu hút những người chơi mới. Các thương hiệu và nhà bán lẻ bắt đầu áp dụng những mô hình này để đáp ứng các cam kết bền vững, phòng ngừa rủi ro pháp lý và xây dựng mối quan hệ có ý nghĩa với khách hàng của họ. Những công ty không làm như vậy có nguy cơ đánh mất niềm tin của khách hàng… và dẫn đến mất luôn thị phần.
Các nhà đầu tư cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự chuyển dịch theo hướng tái nạp và tái sử dụng. Bằng cách khai thác cơ hội thị trường đang phát triển này, họ có thể đẩy nhanh tốc độ tăng quy mô và đổi mới của các mô hình bao bì mới. Họ cũng có thể khuyến khích quan hệ đối tác và các sáng kiến hợp tác. Cuối cùng, Lombard Odier tin rằng việc đầu tư vào dòng sản phẩm sử dụng bao bì nhựa tái chế sẽ mang đến cho các nhà đầu tư cơ hội tạo ra lợi nhuận tài chính hấp dẫn, đồng thời hỗ trợ quá trình chuyển đổi môi trường.