“Vang mãi khúc khải hoàn” — Khi ký ức Hà Nội hồi sinh
Nhân dịp kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2025), tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội) đã khai mạc trưng bày chuyên đề “Vang mãi khúc khải hoàn”. Đây là một sự kiện văn hóa – lịch sử có ý nghĩa sâu sắc, không chỉ tôn vinh các anh hùng liệt sĩ mà còn đưa công chúng trở lại với quá khứ hào hùng, giữa những hình ảnh, âm thanh và cảm xúc sống động.
Ba chủ đề – một hành trình lịch sử
Trưng bày được cấu thành từ ba phần chính: Kiên gan bền chí, Hà Nội – Ngày về chiến thắng và Hương sắc Hà thành — mỗi phần như một chương trong “cuốn sử” của Thủ đô, dẫn dắt người xem qua các giai đoạn đặc biệt trong lịch sử.
• Kiên gan bền chí gợi nhớ giai đoạn kháng chiến đầu tháng 12/1946, khi Hà Nội trở thành điểm nóng của cuộc chiến bảo vệ độc lập. Quân và dân Thủ đô chiến đấu kiên cường, trong bối cảnh vũ khí còn thô sơ nhưng tinh thần bất khuất vẫn cháy rực. Không ít chiến sĩ bị bắt, bị giam tại Nhà tù Hỏa Lò nhưng vẫn giữ vững niềm tin và đấu tranh trong gian ngục.
• Hà Nội – Ngày về chiến thắng là không gian tái hiện công tác tiếp quản Thủ đô sau Hiệp định Geneva. Nhiều tư liệu và hình ảnh khắc họa những toan tính, chuẩn bị và tinh thần cảnh giác cao độ của người dân và cán bộ. Đến ngày 10/10/1954, khi đoàn quân chiến thắng tiến vào Thủ đô giữa muôn vàn hoa cờ, người dân từ già đến trẻ ùa ra đường chào đón — đó là khoảnh khắc lịch sử để lại trong ký ức bao thế hệ.
• Hương sắc Hà thành chuyển bước sang Thủ đô hôm nay: cổ kính nhưng năng động, giao thoa giữa giá trị truyền thống và tốc độ thay đổi. Trưng bày trong chủ đề này mang hình ảnh phố xá, làng nghề, ẩm thực, gánh hàng rong — những nét rất Hà Nội, rất Việt — để nhắc nhở người hôm nay phải giữ gìn bản sắc, trách nhiệm với di sản và tương lai.
Hoạt cảnh & nhân chứng — tạo cảm xúc sống
Không chỉ dừng lại ở hình ảnh, trưng bày còn có hoạt cảnh tái hiện không khí tưng bừng của ngày Giải phóng Thủ đô. Người dân dựng cổng chào, trang trí cờ hoa rợp phố, trẻ con cầm cờ nhỏ, cả tuyến đường như bừng tỉnh — những hoạt cảnh ấy khiến người xem không chỉ “nhìn” mà “ở trong” lịch sử.
Rất nhiều nhân chứng lịch sử và đại diện gia đình những chiến sĩ tiếp quản Thủ đô có mặt tại buổi khai mạc, kể lại những ký ức sống động: hình ảnh đoàn quân tiến về, người dân đổ ra đường, những cái ôm xúc động khi gặp lại người thân. Những lời kể ấy làm chiếc màn lịch sử dần mở ra, không chỉ để nhìn ngắm, mà để cảm nhịp đập cùng dòng thời gian.
Một câu chuyện nổi bật là đêm 18/5/1948, ba học sinh kháng chiến đã bơi ra giữa hồ Hoàn Kiếm để cắm lá cờ đỏ sao vàng trên Tháp Rùa — một hành động dũng cảm giữa lòng Thủ đô đang bị giặc chiếm đóng. Lá cờ ấy được giữ lại cho đến sáng hôm sau — một minh chứng cho tinh thần kiên trung, bất khuất.
Ký ức gợi mở trách nhiệm hôm nay
Trưng bày “Vang mãi khúc khải hoàn” không chỉ là hoạt động tưởng niệm mà là lời nhắc nhở: ký ức lịch sử là nguồn lực tinh thần để thế hệ trẻ hôm nay hiểu rõ hơn cái giá của độc lập, hiểu trách nhiệm xây dựng và phát huy giá trị văn hóa – lịch sử.
Cảnh phố phường được tái hiện không chỉ là cảnh chiến thắng mà còn là bức tranh Hà Nội thơm hương cốm mùa thu, mùi phở, mùi lá sen, cảnh người Hà Nội từng ngày vun đắp, giữ gìn bình yên trong bom đạn. Hình ảnh ấy là tiếng vọng của thời gian và lời nhắn gửi rằng: thành phố hôm nay phải tiếp nối truyền thống “Thủ đô anh hùng, Thành phố vì hòa bình.”
Địa điểm tổ chức — Nhà tù Hỏa Lò — càng gia tăng ý nghĩa: nơi từng giam giữ nhiều chiến sĩ yêu nước, người dân, nơi từng gánh chịu đau thương nhưng cũng là nơi lưu giữ nhiều ký ức mặn mà và cứng cỏi. Khi người xem bước qua cánh cửa ngục tù ấy, họ vừa đến với quá khứ, vừa giữa trong không gian lịch sử nuôi dưỡng tinh thần đoàn kết, lòng tự hào dân tộc.
Triển lãm mở cửa đón khách đến hết ngày 6/11/2025, để bất cứ ai — người Hà Nội hay du khách — đều có thể bước vào không chỉ bằng mắt mà bằng con tim, để lắng nghe, để nhớ, và để tiếp bước.
Khúc khải hoàn vang mãi cùng thời gian
71 năm đã đi qua kể từ ngày đoàn quân chiến thắng tiến về tiếp quản Thủ đô, nhưng âm hưởng của ngày lịch sử 10/10/1954 vẫn còn ngân vang trong trái tim người Hà Nội và của cả dân tộc. “Vang mãi khúc khải hoàn” không chỉ là một cuộc trưng bày mang tính kỷ niệm, mà còn là dịp để mỗi người tìm thấy trong mình niềm tự hào và trách nhiệm.
Trong nhịp sống hối hả của đô thị hiện đại, những ký ức ấy càng có giá trị nhắc nhở: một Hà Nội hôm nay rực sáng đèn phố, đông đúc xe cộ, hội nhập với thế giới — chính là thành quả từ bao thế hệ đã hy sinh, chiến đấu để giữ lấy từng con phố, từng mái nhà. Khi thế hệ trẻ bước qua không gian triển lãm, họ không chỉ được xem lại hình ảnh xưa cũ, mà còn nhận về một thông điệp: hãy sống xứng đáng với quá khứ, hãy nối dài khúc khải hoàn bằng những nỗ lực xây dựng Thủ đô giàu đẹp, văn minh, nhân ái.
Bởi ký ức không chỉ để nhớ, mà để tiếp sức. Và “khúc khải hoàn” ấy sẽ còn mãi vang vọng cùng hành trình đi tới tương lai của Hà Nội – Trái tim của cả nước.