MIT Design Intelligence Lab giới thiệu Geolectric – chiếc đèn làm từ vật liệu geopolymer bền vững, có thể tích hợp linh kiện điện tử ngay trong quá trình tạo hình. Thiết kế vừa tối giản vừa giàu ý nghĩa này được trao tặng như món quà dành cho cựu Tổng thống Ireland Mary Robinson.
MIT Design Intelligence Lab vừa giới thiệu Geolectric – một chiếc đèn sử dụng geopolymer gốc kiềm như một lựa chọn bền vững thay thế cho vật liệu trong ngành điện tử tiêu dùng. Sản phẩm được sáng tạo như một món quà dành tặng cựu Tổng thống Ireland Mary Robinson.
Geolectric có dạng đèn lồng tối giản, gồm hai khối geopolymer nối với nhau bằng một ống thủy tinh gân. Cảm biến đặt ở phần đỉnh có thể nhận chuyển động: khi đưa tay lại gần, vòng LED bên trong sáng dần và chỉ sáng hoàn toàn khi chạm vào bề mặt. Marcelo Coelho – Giám đốc phòng thí nghiệm – mô tả trải nghiệm này là “rất kỳ diệu”. Dự án cũng đã được đề cử giải Dezeen Awards 2025.
Geopolymer: vật liệu “giống gốm” nhưng thân thiện môi trường
Geopolymer được tạo ra từ khoáng chất trộn với dung dịch kiềm và đóng rắn ở nhiệt độ phòng. Loại vật liệu này:
không thải CO₂ như bê tông,
không cần nung ở nhiệt độ cao như gốm,
có thể sản xuất từ phụ phẩm công nghiệp hoặc rác thải.
Điều này giúp giảm tác động môi trường và phù hợp với mô hình kinh tế tuần hoàn. Vì geopolymer dễ tạo hình khi đang đóng rắn, các nhà thiết kế có thể nhúng linh kiện điện tử vào vật liệu ngay trong quá trình chế tạo – điều rất khó làm với nhựa hay gốm truyền thống.
Coelho cho biết ông đã dùng nhôm silicat và natri silicat – hai khoáng chất quen thuộc trong sản xuất gốm – nhưng xử lý hoàn toàn ở nhiệt độ phòng. “Geopolymer trông và cho cảm giác như gốm, nhưng mở ra nhiều cơ hội mới cho thiết kế điện tử,” ông giải thích.
Không lộ vít, không khe hở: hình thức liền khối
Thông thường, các thiết bị điện tử có vỏ ngoài được sản xuất trước, sau đó lắp linh kiện bằng keo hoặc ốc vít. Cách làm này tạo ra đường ghép, khe hở, và khiến linh kiện dễ hư hại.
Nhờ geopolymer, MIT có thể “chôn” linh kiện vào vật liệu khi nó chưa hoàn toàn cứng, giúp chiếc đèn:
không có khe nối,
không lộ vít,
có hình thức liền mạch và sạch sẽ hơn,
đồng thời cho phép tạo ra các hình dạng mới.
Tiềm năng mở rộng của geopolymer
Hiện tại, geopolymer chủ yếu dùng trong hạ tầng như chi tiết cầu hoặc lớp phủ chống mài mòn. Theo Coelho, rào cản lớn nhất là quy trình sản xuất và chuỗi cung ứng chưa thật sự sẵn sàng. Tuy nhiên, ông tin tiềm năng của vật liệu này rất lớn.
Một số ý tưởng mà nhóm MIT đang nghiên cứu:
mặt bàn bếp tích hợp sưởi, cảm biến và giao diện cảm ứng giúp người dùng nấu ăn,
đồ nội thất ngoài trời có cảm biến và hệ thống tương tác, thích nghi với điều kiện khắc nghiệt.
Chiếc đèn mang ý nghĩa chào đón
Geolectric được tặng cho bà Mary Robinson trong lễ tốt nghiệp MIT năm 2025. Thiết kế này lấy cảm hứng từ chiếc đèn mà bà đặt cạnh cửa sổ dinh Tổng thống Ireland vào năm 1990 để gửi thông điệp “chào đón mọi người”.
Phiên bản đặt tại MIT cũng mang ý nghĩa tương tự: một ánh đèn nhỏ tượng trưng cho sự chào đón sinh viên và người nhập cư từ khắp nơi trên thế giới.