Chiều ngày 25 tháng 9 năm 2025, tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám, Hà Nội, Tạp chí Heritage phối hợp cùng Hãng hàng không Quốc gia Việt Nam và Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tổ chức lễ khai mạc triển lãm và trao giải “Heritage – Hành trình Di sản 2025”. Đây là lần thứ 11 cuộc thi được tổ chức, tiếp tục khẳng định chất lượng và uy tín trong giới nhiếp ảnh trong nước. Cuộc thi năm nay thu hút 180 tác giả với 445 bộ ảnh hợp lệ — tăng hơn 34 bộ so với năm trước — cho thấy sự quan tâm không ngừng của cộng đồng nhiếp ảnh đối với đề tài di sản, thiên nhiên và con người Việt Nam. Ban Giám Khảo năm 2025 gồm nhiều nhà nhiếp ảnh uy tín cùng đại diện từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh, đảm bảo quá trình chấm chọn được công tâm và chuyên môn cao. Ban Giám Khảo đã lựa chọn 10 bộ ảnh xuất sắc nhất để trao giải, trong đó có các hạng mục Đặc biệt, Bộ ảnh, Ảnh bìa, và đồng thời trao Huy chương Vàng, Bạc, Đồng do Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam (VAPA) bảo trợ để ghi nhận thành tích cao trong sáng tác.
Những tác phẩm nổi bật và hành trình sáng tác
• “Hành trình theo dấu cá voi Bryde ở vùng biển Nhơn Lý” của nhiếp ảnh gia Nguyễn Ngọc Thiện là tác phẩm được đông đảo Ban Giám Khảo đồng thuận trao giải Đặc biệt cho hạng mục Du lịch – Phong cảnh, đồng thời nhận Huy chương Vàng VAPA. Anh đã theo đuổi hành trình chụp ảnh loài cá voi Bryde khi nó gần bờ tại Nhơn Lý — một hiện tượng hiếm hoi trong nghiên cứu về sinh vật biển Việt Nam. Qua những khoảnh khắc dưới nước, ảnh thể hiện sự kết nối giữa con người, thiên nhiên.
• Bộ ảnh “Quan họ Kinh Bắc với chùa Bút Tháp” của Nguyễn Trọng Hiếu đoạt giải ở hạng mục Văn hóa – Di sản và Huy chương Bạc VAPA. Tác phẩm lưu giữ hình ảnh cổ tự chùa Bút Tháp, cùng hình ảnh diễn xướng Quan họ trong không gian di sản, tạo nên liên tưởng về mạch nguồn văn hóa Bắc Bộ kết hợp giữa kiến trúc và nghệ thuật dân gian.
• “Sức sống mới của làng nghề thuyền thúng” của Nguyễn Khắc Hào cũng được trao giải Đặc biệt, nêu bật bước chuyển đổi của làng nghề truyền thống trong đời sống đương đại. Tác phẩm ghi lại quá trình lao động, sáng tạo và du nhập kinh tế, từ nghề phục vụ đánh bắt đến phục vụ du lịch qua đóthể hiện sức sống bền bỉ.
• Ở hạng mục Kỹ thuật đặc biệt, bộ ảnh “Khoảnh khắc săn mồi chim Bói cá” của Bùi Trọng Nghĩa được trao giải với kỹ thuật chụp dưới nước, flycam hoặc macro – một minh chứng cho khả năng ứng dụng công nghệ và kỹ năng cao trong nhiếp ảnh thiên nhiên.
• Trong hạng mục Phong cách sống – Chân dung, bộ ảnh “Tục sơn đầu của người Dao Lù Gang” của Phạm Quốc Dũng đoạt giải Bộ ảnh. Tác phẩm khai thác nghi thức truyền thống “sơn đầu” của phụ nữ Dao, một phong tục nhỏ trong đời sống, nhưng giàu chiều văn hóa và mang tính biểu tượng cao.
Giá trị, ý nghĩa và triển vọng lan tỏa
Cuộc thi lần này không chỉ là sân chơi cho các nhiếp ảnh gia mà còn là cách quảng bá hình ảnh di sản, thiên nhiên và con người Việt Nam đến cộng đồng trong nước và quốc tế. Các tác phẩm đoạt giải là những lát cắt thời gian mang tính biểu trưng, giúp người xem nhìn ra vẻ đẹp của những nơi ít người đến nhưng giàu ký ức và biểu tượng văn hóa.
Ban Giám Khảo đánh giá rằng chất lượng các tác phẩm dự thi khá đồng đều năm nay — vì vậy yếu tố tạo khác biệt đến từ tính thời sự của chủ đề và công sức sáng tác là điểm then chốt để quyết định thắng giải. Có thể thấy những tác phẩm chiến thắng không chỉ đẹp ở hình ảnh mà còn giàu ý nghĩa, gắn với câu chuyện môi trường, bảo tồn, đổi mới văn hóa và biên độ phát triển du lịch bền vững.
Cuộc thi còn tổ chức các photo tour thực địa nhằm hỗ trợ tác giả sáng tác tại hiện trường, với sự đồng hành của các nhà tài trợ như Land Rover Việt Nam, Sony Alpha Việt Nam, Trường Phi công Bay Việt Nam và Sở VHTTDL các địa phương. Điều này khuyến khích nhiếp ảnh gia ra thực địa nhiều hơn, trải nghiệm nhiều hơn và có tác phẩm gắn kết với không gian tự nhiên, vùng miền.
Triển lãm những tác phẩm đoạt giải tiếp tục diễn ra tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám đến ngày 6/10/2025, mở cửa cho công chúng thưởng lãm và cảm nhận những giá trị di sản được kể bằng hình ảnh.
Kết luận: Di sản không chỉ là quá khứ
“Heritage – Hành trình Di sản 2025” là lời nhắc rằng di sản không chỉ là tưởng nhớ và bảo tồn, mà còn là hành trình tiếp nối cảm hứng, là chất liệu để sáng tạo hôm nay. Những bức ảnh đoạt giải không chỉ là tác phẩm đẹp mà còn là lời kể — kể về biến đổi tự nhiên, về văn hóa dân gian, về mộc mạc mà sâu sắc trong đời sống con người.
Khi ánh sáng tự nhiên, kỹ thuật máy ảnh và tâm hồn người nghệ sĩ giao hòa, di sản hiện lên không cứng nhắc mà có hơi thở, không đơn lẻ mà kết nối quá khứ – hiện tại – tương lai. Và chính trong ánh nhìn ấy, di sản được sống lại, lan tỏa và tiếp tục truyền cảm hứng cho các thế hệ hôm nay và mai sau.