Giữa không gian cổ kính và linh thiêng của Văn Miếu – Quốc Tử Giám Hà Nội, triển lãm “Sắc Tâm” ra mắt tối 10/10/2025 như một lời mời nhẹ nhàng: dừng lại, để nghe hương, để nhìn sắc, để cảm cái xúc động tinh tế của nghệ thuật Việt. Triển lãm kéo dài đến ngày 22/10, tổ chức bởi Nguyen Art Gallery phối hợp cùng Trầm Tuệ và Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu.
Giao hòa di sản và sáng tạo
“Sắc Tâm” đặt nền tảng trên ý tưởng kết hợp sơn mài đương đại và trầm hương truyền thống — hai chất liệu văn hóa Việt vốn mang chiều sâu lịch sử và tâm linh. Sơn mài, với lớp sơn son thếp vàng, luôn là biểu tượng mỹ thuật truyền thống, nay được các họa sĩ trẻ làm mới bằng phong cách trừu tượng, biểu cảm, phối màu táo bạo; trong khi trầm hương — di sản vô hình — trở thành “cốt cách thơm” len lỏi, thanh lọc không gian, tạo sự đồng điệu giữa mắt và mũi, giữa hình và hồn.
Triển lãm quy tụ 14 họa sĩ tên tuổi: Triệu Khắc Tiến, Đỗ Khải, Lương Duy, Trịnh Quế Anh, Lê Khánh Hiếu, Ngô Bá Công, Đặng Hiền, Nguyễn Văn Nghĩa, Nguyễn Hồng Giang, Ngô Tuấn Anh, Trần Tiến Thành, Nguyễn Lương Huyên, Nguyễn Tuấn Cường và Lê Xuân Hưởng. Mỗi người mang đến tác phẩm cá nhân, có khi rất trừu tượng, có khi mang hình ảnh từ phong cảnh Hà Nội, hình thức Phật giáo hay dấu ấn ký ức văn hóa.
Tại không gian nhà Tiền Đường và khu Thái Học, những tác phẩm sơn mài được trưng bày hài hòa với trầm hương — hương được tỏa nhẹ nhàng, không áp lực — để người xem có thể tản bộ trong không khí thiền vị. Trầm hương không chỉ là vật trưng bày, mà là “nhạc nền vô hình”, làm mềm trải nghiệm thị giác, khơi gợi cảm giác tĩnh lặng, hướng nội.
Nét nổi bật của triển lãm còn nằm ở các sản phẩm chế tác trầm hương và trang sức trầm lần đầu giới thiệu công chúng: bộ sưu tập Sắc Phố – Hà Thành thanh thoát trong dáng ngọc và Kỳ sắc Thăng Long. Những món trang sức độc bản, kết hợp chất liệu quý và cách tạo hình tinh xảo, vừa là sản phẩm thủ công vừa là tác phẩm nghệ thuật tinh tế.
Cảm giác thưởng lãm – không gian cảm xúc
Ngay từ bước chân đầu tiên, người xem có thể cảm nhận không khí khác biệt — không phải chỉ triển lãm để xem, mà triển lãm để cảm. Trong lớp ánh sáng dịu, hương trầm phảng phất, từng lớp sơn trên bức tranh dường như bật lên khi người xem tiến gần. Có khi bạn phải dừng lại trước một tòa sơn mài để nghe “âm sắc” của nó, rồi hít một hơi trầm nhẹ để cảm hương.
Một họa sĩ chia sẻ: khi đặt lớp sơn cuối cùng, họ không chỉ vẽ mà “lắng nghe nhịp thở bản thân”, để từng nét màu và ánh lên phù hợp với tâm trạng — như đó là một nghi lễ cá nhân. Nhờ vậy, mỗi tác phẩm trở thành mảnh tâm hồn chưng cất qua thời gian.
Có thể nói “Sắc Tâm” là một hành trình cảm thụ — nơi người thưởng lãm không chỉ nhìn mà hòa mình, cho hương dẫn đường cho giác quan, để từ cái đẹp hữu hình dẫn vào chiều sâu nội tâm.
Nét văn hóa, nét thiêng trong không gian Văn Miếu
Việc chọn Văn Miếu – Quốc Tử Giám làm địa điểm không chỉ vì sự trang nghiêm, mà vì liên kết biểu tượng: nơi học tập, nơi hiếu học, là biểu tượng văn hiến của Thăng Long – Hà Nội. Trong lớp mái ngói cổ kính, giữa hồ nước, mảng rêu phong, âm sắc và hương thơm giao nhau, người xem như bước vào một “nghi lễ nghệ thuật” — không còn đứng ngoài, mà là thành viên tham gia không gian tương tác.
Có người gọi đây là sự giao hòa giữa thiền và họa, giữa cái đẹp và cái thiêng. Các tác phẩm mang hơi thở truyền thống hòa quyện cái nhìn hiện đại, đẩy người xem khám phá bản sắc Việt theo cách tinh tế hơn. Hương trầm không phô trương, không áp đặt — nó là nhịp cầu mềm giữa đất trời, giữa người xem và nghệ thuật.
Khi “Sắc Tâm” diễn ra đúng dịp kỷ niệm 71 năm Giải phóng Thủ đô 10/10, trong lòng Hà Nội – thủ phủ của văn hiến, triển lãm trở thành lời nhắc về cội nguồn, về bản sắc, và về sự cần thiết dừng lại để lắng nghe chính mình giữa dòng đời vội vã.
Thách thức & giá trị bền lâu
Chắc chắn thử thách lớn nhất đối với “Sắc Tâm” là giữ được sự cân bằng: giữa vẻ đẹp cho mắt và không gian cho hương; giữa vẻ sáng tạo mới và sự nhạy cảm với truyền thống; giữa lượng khách đông và trải nghiệm cá nhân. Nếu quá đông, người xem có thể bị choáng, nếu quá ít – thiếu năng lượng lan tỏa. Bảo quản hương trầm và đảm bảo nó không áp đảo cũng cần kỹ thuật.
Nhưng giá trị mà triển lãm mang lại vượt khỏi những khó khăn ấy. Nó cho thấy nghệ thuật Việt hoàn toàn có thể mở ra cuộc trò chuyện mới — không chỉ giữa chất liệu truyền thống và phong cách đương đại, mà giữa nghệ sĩ và người xem, giữa tâm linh và mỹ cảm. “Sắc Tâm” là minh chứng rằng cái đẹp không phải là sự phô trương, mà có thể lặng lẽ thấm sâu, để khơi lên cái thiêng trong mỗi người.
Triển lãm này không chỉ là sự kiện nghệ thuật ngắn hạn — nếu được tiếp nối, nếu được lan truyền, nó có thể trở thành mô hình cho các không gian văn hóa tương lai: nơi mà người xem đến không chỉ để xem, mà để trải nghiệm, để hồi đáp, để tiếp tục “sống với văn hóa” trong từng hơi thở.